‘The most important bond that unites us is our collective commitment to integrity.’ Mooie woorden die passen bij ethische bedrijven als Tony’s Chocolonely, Fairphone of Patagonia. Dit zijn echter de woorden van Glenn Fogel, ceo van Booking.com, die in zijn gedragscode herhaalt hoeveel waarde hij hecht aan integriteit. Ik tel het woord nog elf keer in het document.
Nu is inmiddels overduidelijk dat juist integriteit bij Booking verder te zoeken is dan een goed ontbijt in een F1-hotel of een receptionist bij CitizenM. In maart zaagde het bedrijf de poten onder de stoelen van hoteliers weg, door zonder overleg vooruitbetaalde hotelovernachtingen terug te betalen aan reizigers. Dit is force majeure, riep het, de discussie parerend. Airbnb koos aanvankelijk dezelfde benadering, maar paste het beleid snel aan en begon een noodfonds van $250 mln om accommodatieverhuurders te compenseren. Een druppel op de gloeiende plaat, maar zeer zeker sympathiek.
Het beursgenoteerde Booking draaide in 2019 $15 mrd omzet en maakte $5 mrd winst. Het is een groot bedrijf, dat veel werkgelegenheid creëert voor Nederlanders en expats. Maar voor een groot bedrijf geldt ook: noblesse oblige. Aan het verkrijgen van macht, rijkdom en prestige zijn immers verantwoordelijkheden gekoppeld. Dit zijn geen verplichtingen die door de wet zijn bepaald, maar ongeschreven normen en waarden. Het gaat om fatsoen, moraal, integriteit.
Wat gebeurt er als zelfs de elite niet meer haar verantwoordelijkheid neemt en het goede voorbeeld geeft?
Noblesse oblige betekent zorg dragen voor belanghebbenden in je ecosysteem, waar ze zich ook in de waardeketen bevinden. Dus je niet alleen bekommeren om je management en de aandeelhouders (die vorig jaar goed gespekt zijn door een aandeleninkoop van $8 mrd), maar ook om je werknemers (met een sociaal plan) en hotels van wie je afhankelijk bent om je dienst te leveren. Hand in eigen boezem dus, geen hand ophouden bij de overheid.
Wat gebeurt er als zelfs de elite niet meer haar verantwoordelijkheid neemt en het goede voorbeeld geeft? Wat als ook Shell, Philips, ASML en Unilever in de rij gaan staan bij minister Koolmees bij een kwartaaltje tegenwind? Dan zou de staatskas zo belast worden dat er geen ruimte meer is voor de echt kwetsbaren. Kleine ondernemers, kunstenaars en start-ups komen zo in de verdrukking. Elite, zet je schrap, wees trots en maak plaats voor de getroffenen die vorig jaar geen miljoenen of miljarden winst maakte.
Ik scroll nog even door het pamflet van Booking.com en mijn oog valt op een andere oneliner van Fogel: ‘We would rather lose business than gain it improperly.’ Tijd om de daad bij het woord te voegen. IJdele hoop, want bij oplettend publiek is al duidelijk wat de volgende maatregel zal worden: een verhoogde commissie voor hotels.
Gepubliceerd in FD op 23 april 2020.